Afghanistan: la creazione di percorsi sicuri per i rifugiati è essenziale

Il comunicato stampa congiunto rivolto al governo greco

Chiaramente non siamo in grado di prevedere se ci saranno flussi di rifugiati dall'Afghanistan, anche se questo sembra probabile. L'esperienza del precedente regime talebano e le recenti atrocità suggeriscono che la vita e la libertà di molte migliaia di civili, soprattutto donne, sono a rischio a causa del loro credo religioso, della loro origine etnica, del loro genere e orientamento sessuale o delle loro convinzioni politiche. Questa situazione dovrebbe essere un campanello d'allarme per ogni società democratica.

Un allarme sulla necessità di proteggere le persone in pericolo, sulla necessità di salvare vite umane. È con profondo rammarico che notiamo che la realtà politica finora è lontana da questo obiettivo. Che c'è una mobilitazione straordinaria tra gli Stati membri dell'UE, ma al contrario. Che dove dovrebbe esserci una mobilitazione solidale, sembra esserci solo una preparazione alla deterrenza. All'alba di sviluppi che potrebbero portare a una nuova e prolungata crisi umanitaria e quando ogni sforzo possibile dovrebbe essere concentrato sulla protezione delle vite di coloro che ne hanno bisogno, sembra impensabile annunciare che la Grecia non può diventare una "porta per una nuova ondata di rifugiati".

È anche inconcepibile che anche cinque giorni prima della caduta di Kabul, sei ministri dell'UE (tra cui la Grecia) abbiano esortato la Commissione europea a intensificare le discussioni con il (precedente) governo afgano per garantire che le deportazioni forzate di cittadini afgani in Afghanistan continuino. Come membri della società civile, sentiamo la responsabilità di sottolineare che ogni persona a rischio di persecuzione per motivi di origine e di coscienza ha il diritto di essere protetta dalla legge internazionale sulla protezione dei rifugiati. Sentiamo il dovere di ricordare che ogni persona che chiede asilo ha il diritto di far esaminare la sua richiesta individualmente, come previsto dai principi del diritto internazionale e dell'UE. In questo contesto, siamo particolarmente preoccupati che nel nostro paese, i preparativi fatti finora per gestire le potenziali conseguenze della crisi in Afghanistan sembrano concentrarsi solo sul rafforzamento dei meccanismi di deterrenza.

Siamo anche molto preoccupati che alle persone bisognose possa essere impedito di trovare un rifugio sicuro per se stessi e le loro famiglie, e chiediamo al governo greco di evitare questa possibilità a tutti i costi. I tragici sviluppi in Afghanistan rendono imperativa la revisione delle recenti decisioni di rifiutare l'asilo ai cittadini afgani e del quadro istituzionale che le regola. Come è noto, la Turchia è stata recentemente dichiarata "paese terzo sicuro" per i cittadini afgani. L'applicazione di questa misura può portare al rifiuto dello Stato greco di esaminare il merito delle domande d'asilo dei cittadini afgani.

Questo di per sé è inaccettabile, perché equivale a una negazione della responsabilità per la protezione delle persone del paese meno sicuro del mondo. In vista del continuo rifiuto della Turchia, già nel marzo 2020, di accettare il ritorno di cittadini di paesi terzi dalla Grecia, questo porterà un numero significativo di richiedenti asilo afgani in un inaccettabile divario giuridico tra Grecia e Turchia, in una situazione senza accesso alle cure sanitarie, senza accesso all'alloggio e senza accesso all'istruzione. Chiediamo quindi ancora una volta al governo greco di rivedere la recente decisione ministeriale congiunta in relazione ai cittadini afghani.

I governi dell'UE non dovrebbero rifiutare, delegando le loro responsabilità a paesi terzi, di contribuire in modo decisivo a condividere la responsabilità della protezione dei cittadini afgani che cercano protezione internazionale. Questa responsabilità di solidarietà deriva dai principi democratici, storici e culturali dei paesi dell'UE, così come dal diritto internazionale. Non manchiamo ancora una volta di sostenere i principi della democrazia, dell'umanitarismo, dello stato di diritto e della solidarietà.

 

Organizzazioni firmatarie

Αλληλεγγύη Λέσβου

ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων

ASAM Greece

Δίκτυο για τα ΔικαιÏŽματα του Παιδιού

ΕλληνικÏŒ Συμβούλιο για τους ΠρÏŒσφυγες

ΕλληνικÏŒ ΦÏŒρουμ ΜεταναστÏŽν

ΕλληνικÏŒ ΦÏŒρουμ Προσφύγων

Equal Rights Beyond Borders

Jesuit Refugee Service Greece (JRS Greece)

HumanRights360

Ίριδα – Κέντρο ΓυναικÏŽν

Κέντρο Διοτίμα

ΚοινÏŒτητα Πάπα Ιωάννη 23ου

Legal Centre Lesvos

Μέλισσα – Δίκτυο ΜεταναστριÏŽν στην Ελλάδα

ΜΕΤΑδραση- Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη

Mobile Info Team

Odyssea

Still I Rise

SolidarityNow

The HOME Project

---

 

Δελτίο τύπου (με επικαιροποιημένη – λίστα υπογραφÏŽν)

Αφγανιστάν: απαραίτητη η δημιουργία ασφαλÏŽν διαδρομÏŽν για τους πρÏŒσφυγες

Αθήνα, 30 Αυγούστου 2021: Η πτÏŽση της Καμπούλ και η επικράτηση των Ταλιμπάν έχουν μια πολύ άμεση συνέπεια: πολλοί άνθρωποι στο Αφγανιστάν βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο.
ΣαφÏŽς δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε αν θα υπάρξουν προσφυγικές ροές απÏŒ το Αφγανιστάν, αν και αυτÏŒ φαντάζει πιθανÏŒ. Η εμπειρία απÏŒ το προηγούμενο καθεστÏŽς των Ταλιμπάν και οι πρÏŒσφατες αγριÏŒτητες υποδεικνύουν πως η ζωή και η ελευθερία πολλÏŽν χιλιάδων αμάχων και ιδιαίτερα γυναικÏŽν βρίσκεται σε κίνδυνο λÏŒγω των θρησκευτικÏŽν πεποιθήσεÏŽν τους, της εθνοτικής καταγωγής τους, του φύλου και του σεξουαλικού προσανατολισμού τους ή των πολιτικÏŽν τους πεποιθήσεων.

Αυτή η συγκυρία θα πρέπει να σημάνει συναγερμÏŒ για κάθε δημοκρατική κοινωνία. ΣυναγερμÏŒ για την ανάγκη προστασίας ανθρÏŽπων σε κίνδυνο, για την ανάγκη να σωθούν ανθρÏŽπινες ζωές.
Με βαθιά λύπη διαπιστÏŽνουμε πως η έως τÏŽρα πολιτική πραγματικÏŒτητα απέχει απÏŒ αυτÏŒ το σκοπÏŒ. Πως υπάρχει μια έκτακτη κινητοποίηση μεταξύ των κρατÏŽν μελÏŽν της ΕΕ, αλλά προς τον αντίθετο σκοπÏŒ. Πως εκεί ÏŒπου θα έπρεπε να υπάρχει κινητοποίηση αλληλεγγύης, μοιάζει να υπάρχει μÏŒνο προετοιμασία για αποτροπή.
Στη χαραυγή εξελίξεων που μπορεί να οδηγήσουν σε μια νέα, παρατεταμένη ανθρωπιστική κρίση και που κάθε δυνατή προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην προστασία της ζωής ÏŒσων έχουν ανάγκη, μοιάζει αδιανÏŒητο να λέγεται ÏŒτι η Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει «πύλη εισÏŒδου για ένα νέο κύμα προσφύγων», ÏŒπως δήλωσε πρÏŒσφατα ο αρμÏŒδιος ΥπουργÏŒς κ. Μηταράκης.
Είναι επίσης αδιανÏŒητο το πÏŽς ακÏŒμα και πέντε μέρες πριν την πτÏŽση της Καμπούλ, 6 υπουργοί χωρÏŽν της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος) προέτρεψαν την ΕυρωπαÏŠκή Επιτροπή να εντείνει τις συζητήσεις της με την (πάλαι ποτέ) κυβέρνηση του Αφγανιστάν, ÏŽστε να διασφαλιστεί πως οι αναγκαστικές απελάσεις ΑφγανÏŽν πολιτÏŽν προς το Αφγανιστάν θα συνεχιστούν.

Ως μέλη της κοινωνίας των πολιτÏŽν, νιÏŽθουμε την ευθύνη να επισημάνουμε πως κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε κίνδυνο δίωξης για λÏŒγους καταγωγής και συνείδησης έχει το δικαίωμα να προστατευτεί με βάση το διεθνές δίκαιο προστασίας των προσφύγων. ΝιÏŽθουμε το χρέος να επισημάνουμε πως κάθε άτομο που αναζητά άσυλο έχει δικαίωμα το αίτημά του να εξετασθεί ατομικά, ÏŒπως προβλέπεται απÏŒ το διεθνές και ενωσιακÏŒ δικαίου.  
Σε αυτÏŒ το πλαίσιο, μας ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονÏŒς ÏŒτι στη χÏŽρα μας, οι έως τÏŽρα προετοιμασίες για τη διαχείριση των δυνάμει επακÏŒλουθων της κρίσης στο Αφγανιστάν, φαίνεται να επικεντρÏŽνονται αποκλειστικά και μÏŒνο στην ενίσχυση των μηχανισμÏŽν αποτροπής. Μας ανησυχεί επίσης πολύ το ενδεχÏŒμενο άνθρωποι σε ανάγκη να αποτραπούν απÏŒ το να βρουν ασφαλές καταφύγιο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους και καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να αποφύγει ένα τέτοιο ενδεχÏŒμενο με κάθε τρÏŒπο.

Οι τραγικές εξελίξεις στο Αφγανιστάν κάνουν επιτακτική την ανάγκη να επανεξεταστούν πρÏŒσφατες αποφάσεις απÏŒρριψης ασύλου πολιτÏŽν του Αφγανιστάν και το θεσμικÏŒ πλαίσιο που τις διέπει. ÎŒπως είναι γνωστÏŒ, η Τουρκία πρÏŒσφατα ανακηρύχθηκε με μονομερή απÏŒφαση της Ελλάδας σε «ασφαλή τρίτη χÏŽρα» για τους πολίτες του Αφγανιστάν. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου έχει ήδη οδηγήσει στην άρνηση της ελληνικής Πολιτείας να εξετάσει την ουσία αιτημάτων ασύλου πολιτÏŽν του Αφγανιστάν. ΑπÏŒ μÏŒνο του αυτÏŒ είναι απαράδεκτο, καθÏŽς ισοδυναμεί με την άρνηση της ευθύνης προστασίας ατÏŒμων προερχÏŒμενων απÏŒ την λιγÏŒτερο ασφαλή χÏŽρα του κÏŒσμου. Εν ÏŒψει και της συνεχιζÏŒμενης άρνησης της Τουρκίας, ήδη απÏŒ τον Μάρτιο του 2020, να δεχθεί την επιστροφή πολιτÏŽν τρίτων χωρÏŽν απÏŒ την Ελλάδα, αυτÏŒ θα οδηγήσει έναν σημαντικÏŒ αριθμÏŒ ΑφγανÏŽν αιτούντων άσυλο σε ένα ανεπίτρεπτο νομικÏŒ κενÏŒ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, σε μια κατάσταση χωρίς πρÏŒσβαση στη υγεία, χωρίς πρÏŒσβαση στη στέγη και χωρίς πρÏŒσβαση στην εκπαίδευση. Καλούμε, λοιπÏŒν, για μια ακÏŒμη φορά την ελληνική κυβέρνηση να ανακαλέσει την πρÏŒσφατη Κοινή Υπουργική ΑπÏŒφαση τÏŒσο σε σχέση με τους πολίτες του Αφγανιστάν ÏŒσο και σε σχέση με τους πολίτες άλλων εθνικοτήτων.

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ δεν θα πρέπει να αρνηθούν, μέσω της ανάθεσης των ευθυνÏŽν τους σε τρίτες χÏŽρες, να συνδράμουν καθοριστικά στον επιμερισμÏŒ της ευθύνης προστασίας ÏŒσων ΑφγανÏŽν πολιτÏŽν αναζητήσουν διεθνή προστασία. Αυτή η ευθύνη αλληλεγγύης πηγάζει απÏŒ τις δημοκρατικές, ιστορικές και πολιτισμικές αρχές των χωρÏŽν της ΕΕ, ÏŒπως και το διεθνές δίκαιο. Ας μην αποτύχουμε για μια ακÏŒμη φορά να προασπισθούμε τις αρχές της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, του κράτους δικαίου και της αλληλεγγύης.